Goede tijden, slechte tijden

Voila, mijn eerste heel concrete project(je) zit er op. Gisteren was het de herdenking van de genocide in Rwanda in 1994, en dat wordt elk jaar herdacht door de Rwandese Ambassade en de UN. Het werd een intieme en sfeervolle herdenking aan de Universiteit van Zuid Afrika hier in Pretoria, met veel aandacht voor reflectie en toekomstperspectieven. De herdenking werd afgesloten met een toch wel pakkend moment: alle lichten werden gedoofd en iedereen stak een kaarsje aan.
Het is goed geweest. Zo goed zelfs dat we deze ochtend al in het TV-journaal van 7u zaten!

Ik schrok er eerst van dat het ondertussen al 14 jaar geleden is dat het allemaal gebeurde. Vanaf 7 april werden 1.000.000 Tutsi's en gematigde Hutu's in 100 dagen afgeslacht. Gemiddeld 10.000 per dag, dat is een vol voetbalstadion of de inwoners van een gemiddelde Vlaamse gemeente. Iedereen die ouder is dan 25 herinnert zich waarschijnlijk de schokkende beelden van mensen die op elkaar inhakten met machetes, van de kilometers lange rijen slachtoffers langs de wegen,... Voor wie er meer van wil weten, kan ik een aantal films aanraden: "Hotel Rwanda", "Sometimes in April" of de documentaire "Shake hands with the Devil".

Inge en ik werden toendertijd van vrij dichtbij met de genocide geconfronteerd. In die tijd woonden we in Oeganda, aan de boorden van het Victoriameer, datzelfde meer waar in Rwanda duizenden lijken in werden gedumpt. Kampala liep ook vol blauwhelmen, want de vredesacties in Rwanda werden vanuit Oeganda gecoordineerd. Maar waren ze zich niet beter aan de andere kant van de grens gaan mengen?

1994 was tegelijk ook het jaar van de eerste vrije verkiezingen hier in Zuid-Afrika. Op 27 april, 20 dagen na het uitbreken van de genocide in Rwanda beleefde 'ons land' zijn eerste verkiezingen na de Apartheid, de eerste verkiezingen waar blank, gekleurd en zwart naast elkaar mochten staan in het kieshokje. 1994, het jaar van de geboorte van de Regenboognatie. Een mijlpaal in de democratisering van het continent.

De zwartste bladzijde en het grootste lichtpunt van de Afrikaanse 20ste eeuw, met daartussen slechts 20 dagen. Goede tijden, slechte tijden, maar dan niet als televisiesoap...