Wat weten de meeste mense van Zuid-Afrika? Dat het ver is, dat het er mooi is, Kruger Park, de Tafelberg, Nelson Mandela, Apartheid, sommigen herinneren zich ook nog Soweto of Steve Biko, de muziekliefhebber denkt met verdriet aan Johannes Kerkorrel, de cultuurgeëngageerden kennen zeker Breyten Breytenbach, en al wie de overzeese politiek volgt kent naast Botha of Frederik Willem de Klerk zeker ook de naam van Belgische anti-apartheidsactiviste Hélène Pastoors die hier in 1986 tot 10 jaar gevangenisstraf werd veroordeeld.
Maar wat iedereen zeker weet is dat hier Afrikaans gesproken wordt! Je weet wel, dat taaltje dat zo goed op het Nederlands lijkt, maar toch iets anders is. En ja hoor, het wordt hier nog veel gesproken. Alle uithangbordjes zijn nog steeds tweetalig Engels Afrikaans, in de winkels word je -zeker als blanke- steevast in het Afrikaans aangesproken. "Wil jy 'n sakkie?", "baie dankie en tot môre", "Gee my vyf stukke piesang" (5 bananen) of "Kan ik die slippie kry, asseblief?" (de rekening). Ik moet wel toegeven dat als ze heel snel praten ik het er nog moeilijk mee heb. Maar dan vraag je toch gewoon "Praat asseblief stadig"?
Naar uitspraak leunt de taal heel dicht aan bij het Hollands, maar naar woordenschat heeft het meer met het Vlaams gemeen. Het woord "verstop" betekent hier hetzelfde als in Vlaanderen (zoals de wc die verstopt zit), waar dat in Nederland alleen gebruikt wordt voor "zich verstoppen". Andere voorbeelden: betyds (bijtijds, op tijd), makeer (mankeren, ontbreken), 'n mens (ne mens, men), omtrent (ongeveer), etc...
Maar het leukste zijn natuurlijk de woorden die ze zelf hebben ontwikkeld, en waar je met een beetje nadenken wel achterkomt wat ze betekenen. Vrij bekende voorbeelden zijn het "verkleurmannetjie" (kameleon) en de "moltrein" (metro), maar ook de moderne technologie heeft zijn eigen woordenschat. Zo is een computer een "rekenaar", een website een "webwerf" en een homepage een "tuisblad".
Om af te sluiten, enkele leuke voorbeelden waar je zelf maar moet zien achter te komen: sagteware, strokiesprentkunstenaar, toebroodjie, wegneem-ete, skyfies, hysbak, vonkprop,...
En als je eens wil weten hoe het klinkt, dan kan je hier een paar liedjes in het Afrikaans beluisteren.
8 opmerkingen:
Na de berichtjes van mijn nicht en mijn broer kan ik me nu ook niet laten doen hé. Een beetje later dan de rest, maar ja, eens een achterkomer, altijd een achterkomer niewaar?
Jawel, hier ook alles goed. Behalve het weer dan, maar daar hebben we onze buurman voor om over te praten.
Volgende week inderdaad een weekje skiën. Samen met bovenvermelde broer die ik vroeger dikwijls aan de muur wou plakken. Maar je ziet, de tijden veranderen hé. Waarschijnlijk heeft hij ook de jaren van verstand bereikt en beseft hij eindelijk wat een prachtige zus hij heeft ;-)
Om het eens over jou te hebben, Christophe; mooi blogske heb je hier ontworpen. Leuk om af en toe eens naartoe te surfen en het leven daar op de voet te volgen. Ondertussen zijn we - dankzij 'één' - al goed gewoon aan de 'Het leven zoals het is'-uitzendingen dat een 'Leven zoals het is : Pretoria'-blogske er ook wel nog bij kan.
Veel groetjes van ons allen, en een dikke kus van 'onzen Tijl'.
Ben ik vorige keer wel mijn huiswerk vergeten indienen zeker?
Hier gaan we dan (zonder te spieken op internet welteverstaan):
- sagteware = watjes
- strokiesprentkunstenaar = filmmonteur
- toebroodjie = ongesneden broodje
- wegneem-ete = eten uit de meeneemchinees
- skyfies = chips
- hysbak = lift
- vonkprop = aanmaakblokje voor de barbeque
3 op 7! Deze zijn juist!
- wegneem-ete = eten uit de meeneemchinees
- skyfies = chips
- hysbak = lift
Van de eerste 3 ben ik nu ook vrij zeker.
En die vonkprop is Dana Winner denk ik...
Een educatief tussendoortje, die les Afrikaanse taalschat. Maar 't is een taal waar ik wel van houd.
Van Breyten Breytenbach neem ik zo af en toe 'alles één paard', 'Die derde bundel van die ongedanste dans', ' Die vierde bundel van die ongedanste dans' en 'mouroir' uit de boekenkast. Vreemd dat je spreekt over verkleurmannetjie, want één van de titels van Breytenbach is ' Sporen van de kameleon '.
Leuke blog trouwens. Ik begrijp wel niet wat dit symbool voor mindervaliden onder de woordverificatie staat te doen. Ik krijg een reeks gesproken getallen als ik erop klik.
Morgen maandag.
greetz,
Morf
Dit is dan maar de oplossing:
- sagteware = software
- strokiesprentkunstenaar = striptekenaar
- Toebroodjie = broodje, smoske, (pistolet met beleg tussen)
- vonkprop = bougie uit een auto
Wat betreft dat tekentje, vrees ik dat dat alleen op jouw computer is...
Dat wordt hier een echte familiesaga: the brother, the sister, the morf brother-in-law, the 'nicht',... als dat niet mooi is! Ik denk dat de 'relatives' elkaar dit jaar beter leren kennen dan ooit, of toch zeker meer over elkaar te weten komen: wie leest wat (ik stel vast dat ik toch een cultuurbarbaar moet zijn, want ik ken noch Breyten, noch de zanger - Dana Winner ken ik natuurlijk wel), wie vroeger wie tegen de muur kon plakken, en wie wanneer waar gaat skiën. Grappig toch, maar ik vind het 'biechtewaar' (gepaste uitdrukking toch voor een Witte Donderdag) wel superleuk om te horen. Ben blijkbaar toch wel een echt familiedier (in het Zuidafrikaans klinkt dat zo ongeveer als 'verwantskapbees').
Misschien moeten we wel een rubriekje opstarten rond een aantal thema's(stopwoordjes, voorkeurgerechten, favoriete lectuur, voorbeeldfiguren, hobby's, en zoveel mogelijk vette geheimpjes uiteraard... waarover we elkaar hier informeren) en dan op het einde van het jaar 'De grote familiekwis' organiseren. En neen, we zijn niet kieskeurig, we willen het netwerk gerust uitbreiden tot alle blogspotters die dit adres hebben gekregen en 'De grote vrienden-van-Christophe-kwis' organiseren. Eerste prijs is uiteraard een reis naar Zuid-Afrika (dringend sponsor gezocht!)
Over skiën gesproken, ik ken er op zijn minst 20 (er zit al een grote familie tussen) die dit weekend richting sneeuw vertrekken. Gaat dat daar zwart zien van 't volk op die witte sneeuw (ik geef toe dat ik een beetje jaloers ben. En ik hier ondertussen maar boeken maken over eten en drinken, receptjes, watjes en datjes, en de was en de plas thuis tussenin er ook nog eens doordraaien. Nu, KMI Frank en Sabine voorspellen een Witte Pasen, kunnen we misschien dit weekend toch nog gaan skiën op de Kemmelberg of Nokereberg?
Het leven zoals het is, heeft ook hier recent uiteenlopende yin-yang-afleveringen gehad. Vorig weekend een leuke familieuitstap gedaan met de kinderen en hun vriend/vriendin (elk maar één hé) naar de Ardennen en dan maandag mijn ma verhuizen naar het RVT. Een moeilijke dag; en zoals mijn pa het zegt 'een mijlpaal in een leven'.
Die Unic van jou Christophe die lijkt mij wel iets; ik zou er mijn pap ook kunnen mee koelen denk ik. Maar al die afkortingen die je daar op de blog gooit (ik geef toe dat ik geïmponeerd ben) dat is niet in één zwelg verteerd. Toch nog een paar keer lezen voor ik het helemaal gesnopen heb.
Dat van dat Italiaans koken moet je mij bij gelegenheid toch nog eens in herinnering brengen. So sweet ;-)
En nu weer verder aan de slag. De middagpauze is voorbij.
Dikke kus van de hele familie
Om met het weer te beginnen : bij u zal't wel warm zijn, maar in La Plagne geven ze voor zaterdag en zondag rond -10°C ... op de middag en van vrijdag tot minstens zondag sneeuw. We zullen vermoedelijk met de sneeuwkettingen naar boven moeten. Als ik het mij nog goed herinner heb jij daar van nog niet zo lang geleden wel wat herinneringen aan.
't is natuurlijk gemakkelijk klappen achteraf, maar dat van de strokiesprentkunstenaar had ik wel juist geraden. Eerlijk gezegd was de rest , op de moltrein na, mij helemaal onbekend. Ik heb me ooit eens laten wijsmaken dat een air-hostess in het zuid-afrikaans 'zweefteef' zou zijn. Kun je even checken of dit klopt ? En blijkbaar is in het Meulebeek-afrikaans een 'muurplakker' het juiste woord voor 'jongste broer'. Misschien kun je dit in Pretoria als nieuw woord lanceren en zo een stempel achterlaten in het cultureel erfgoed.
Voilà, ik ga slapen want ik moet morgen wat kilometers bollen...
Een reactie posten